உலகம் முழுவதற்கும் ஒரு பொதுவான மொழி இருந்தால் உபயோகமாக இ ருக்குமென்று 1887ல் டாக்டர் லுடோவிக் லாசரஸ் ஜாமன்ஹாப், எஸ்பராண்டோ என்ற ஒரு புது மொழியை உருவாக்கினார். இம்மொழிக்கான இலக்கணம் அதே ஆண்டில் டாக்டர் எஸ்பராண்டோ என்ற புனைப் பெயரில் அவரால் வெளியிடப்பட்டது. இவ்வார்த்தைக்கு நம்பும் டாக்டர் என்று பொருள். நாடுகட்கிடையே மொழித் தடைகளை போக்கி உலகப் பொது மொழியாக இது உருவாக வேண்டுமென அவர் விரும்பினார். தொடக்கத்திலேயே பல நாடுகள் கடுமையாக இதை எதிர்த்தன. ரஷ்யாவில் தீவிர எதிர்ப்பு இருந்தது. 1954 வரை இம்மொழிக்கு அங்கு தடை விதிக்கப்பட்டிருந்தது. இம்மொழிக்கு ஆதரவு காட்டிய ஆயிரகனக்கானவர்கள் நாசிகளால் கொல்லப்பட்டனர். ஸ்டாலின் 11000 பேர்களை சிறைக்கு அனுப்பினார். பிரான்சும் இம்மொழிக்கு தடை விதித்து இருந்தது.
இவ்வளவு எதிர்ப்புகளுக்கு இடையேயும் அதன் ஆதரவாளர்கள் உதவியுடன் அம்மொழி உருவாக்கப்பட்டது. 1987ல் நூற்றாண்டு விழா கொண்டாடியபோது குறைந்தது 1 1/2 கோடி பேர் இம்மொழியை கற்றிருந்தனர். சாதாரண கல்வியறிவு உள்ளவர்களும் எளிதில் இதைக் கற்றுக் கொண்டுவிடமுடியும் என்று கூறுகின்றனர். பெரும்பாலான ஐரோப்பிய மொழிகளின் 3500 வேர்ச்சொற்களே இதில் பயன்படுத்தப்படுகின்றன. உச்சரிப்பு ஸ்பானிஷ், இத்தாலிய மொழி போல இருக்குமாம் . மொத்தம் 28 எழுத்துகள். எழுத்தை எப்படி சொல்கிறோமோ அதுபோலவே வார்த்தைகளின் உச்சரிப்பும் இருக்கும் என்றும் இலக்கணம் 18 விதிகளை மட்டுமே கொண்டதாகவும் இது அறியப்படுகிறது. ஐரோபியரல்லாதவர்கள் கற்பது சுலபம், 6 மாதங்களில் தேர்ச்சி பெற்றுவிடலாம் என்கின்றனர்.
சீனாவில் 5 லட்சம் பேர் இம்மொழி அறிந்தவர்கள் உள்ளனராம். பெய்ஜிங்கில் ஒரு வானொலி நிலையம் இம்மொழியில் ஒலிபரப்பு செய்கிறது. உலகம் முழுதிலும் 100க்கும் மேற்ப்பட்ட பத்திரிகைகள் இம்மொழியில் வெளியாகிறது. பல நாடுகளில் வானொலி ஒலிபரப்பும், ஆயிரக்கணக்கான புத்தகங்களும் வெளியாகி உள்ளன. இம்மொழி பேசுபவர்களின் தலைமையகம் லண்டன். இம்மொழியை பேசத் தெரிந்தவர்கள் பச்சை நிற பேட்ஜ் அணிந்திருப்பர். 50களில் இம்மொழி இந்தியாவிற்கு வந்தது. சாந்தி நிகேதன் இதற்கு ஆதரவு தந்தது. வினோபா பாவே இம்மொழியை 3 மாதங்களில் கற்றதாக தகவல்.
பொது மொழியின் மூலம் உலகமுழுதும் ஒரு சமூகமாக செய்வதே இதன் நோக்கமாக கூறுகிறார்கள்.
மொழி என்பது ஒரு இனத்தின் அடையாளம் என்பர், இது போன்ற பொதுமொழி என்ற விஷயம் எந்த இனத்தாரும் மனம் உவந்து ஏற்றுக் கொள்வார்கள் என்று நம்புவதற்கில்லை. இம்மொழி பற்றிய மேலதிக விவரங்களுக்கு கீழ்காணும் விக்கி பக்கத்திற்கு சென்று பாருங்கள்.